Trong xã hội ngày nay không thể phủ nhận vai trò và lợi ích của không gian mạng, nhất là mạng internet đối với đời sống và sự phát triển kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia. Tuy nhiên, mặt trái của không gian mạng nói chung và mạng internet nói riêng cũng đặt ra không ít những thách thức trong việc bảo vệ trẻ em bởi môi trường không gian mạng đang tiềm ẩn nhiều nguy cơ rủi ro, mất an toàn đối với trẻ; nguyên nhân là do trẻ em rất thông minh, yêu thích công nghệ và thích khám phá những điều mới mẻ từ công nghệ nhưng lại rất non nớt trước thủ đoạn của những kẻ xấu trên mạng. Chính vì vậy, việc làm thế nào để bảo vệ trẻ em trên không gian mạng đang là sự quan tâm lớn của các cấp, ngành; gia đình và toàn xã hội.
     Không gian mạng là nơi con người thực hiện các hành vi xã hội không bị giới hạn bởi không gian và thời gian. Tuy nhiên, thông qua không gian mạng, nhất là mạng internet, trẻ em có thể gặp các nguy cơ bị xâm hại như: Trẻ em bị lợi dụng, xâm hại, bắt nạt trên môi trường mạng; trẻ em bị đánh đập rồi bị quay clip và phát tán trên mạng; trẻ em bị tiếp xúc với trò chơi xúi giục tự sát; trẻ em nữ bị các thanh niên quen trên mạng dụ dỗ, rủ rê có thể dẫn đến việc bỏ nhà đi theo bạn trai, có quan hệ tình dục hoặc bị mua bán…
     Bên cạnh đó, việc các bậc phụ huynh thường chụp hình hoặc thậm chí là quay clip về con cái của mình đăng lên mạng, thấy rõ con mặc đồng phục của trường gì hoặc những bức ảnh chụp gia đình có định vị vị trí, các bức ảnh thời nhỏ nhạy cảm… mà cha mẹ vô tình đăng trên trang mạng xã hội cung cấp những thông tin đời sống riêng tư của trẻ. Khi những bức ảnh này rơi vào tay kẻ xấu có thể đẩy trẻ đứng trước nguy cơ bị bắt cóc hoặc bị khai thác thông tin sử dụng vào mục đích xấu.
Nhất là mỗi khi kết thúc năm học, các bậc phụ huy vì tự hào về thành tích học tập của con nên đã đăng hình con đang cầm giấy khen, phần thưởng lên mạng, trên Giấy khen nhìn thấy rõ họ tên, trường học, lớp học của bé không chỉ có khả năng gây mất an toàn cho trẻ mà còn có thể vi phạm pháp luật nhưng vì không biết đó là vi phạm nên nhiều bậc phụ huynh vẫn vô tư làm.
     Điều 6 Luật Trẻ em năm 2016, được sửa đổi, bổ sung năm 2018 quy định nghiêm cấm hành vi công bố, tiết lộ thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân của trẻ em (tên, tuổi; hình ảnh cá nhân; thông tin về trường, lớp, kết quả học tập…) mà không được sự đồng ý của trẻ em từ đủ 07 tuổi trở lên và của cha, mẹ, người giám hộ của trẻ em. Như vậy, đối với trẻ em từ đủ 07 tuổi trở lên, khi công bố, tiết lộ thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân của trẻ em còn phải được sự đồng ý của trẻ, nếu trẻ không đồng ý thì không được công bố.
     Trẻ em có quyền được bảo vệ, tiếp cận thông tin, tham gia hoạt động xã hội, vui chơi, giải trí, giữ bí mật cá nhân, đời sống riêng tư và các quyền khác khi tham gia trên không gian mạng. Tuy nhiên, các cấp, ngành và gia đình phải có trách nhiệm bảo vệ trẻ em trên môi trường không gian mạng.
    Luật Trẻ em năm 2016, được sửa đổi, bổ sung năm 2018 và Luật An ninh mạng năm 2018 quy định cơ quan, tổ chức, cá nhân quản lý, cung cấp sản phẩm, dịch vụ thông tin, truyền thông và tổ chức các hoạt động trên môi trường mạng phải thực hiện các biện pháp bảo đảm an toàn và bí mật đời sống riêng tư cho trẻ em; cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động trên không gian mạng có trách nhiệm phối hợp với cơ quan có thẩm quyền ngăn chặn thông tin có nội dung gây nguy hại cho trẻ em; cơ quan, tổ chức liên quan có trách nhiệm tuyên truyền, giáo dục và bảo vệ trẻ em khi tham gia môi trường mạng dưới mọi hình thức; cha, mẹ, giáo viên và người chăm sóc trẻ em có trách nhiệm giáo dục kiến thức, hướng dẫn kỹ năng để trẻ em biết tự bảo vệ mình khi tham gia môi trường mạng.
     Cơ quan, tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử lý vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật./.